تصاویر به شدت فریبنده هستند. اما *شهرهای ارواح چین در مورد وضعیت مسکن، در پرجمعیت ترین کشور جهان به ما چه می گوید؟

(* شهرهای ارواح چین : اوردوس یکی از شهرهای چین است که چند سالی می شود در گوشه ای از آن، یک شهرک جدید درست شده تا حدود یک میلیون چینی را در آن جا دهند اما به دلایلی بیشتر این خانه ها خالی مانده اند به طوری که این شهر بدون جمعیت و شهر های مشابه آن لقب «شهر ارواح»را به خود گرفته است.)

*سوزان سانتگ یک بار گفته بود که تنها سه موضوع وجود دارد که او در تمام زندگی‌اش به آن علاقه داشته است: «عجیب الخلقه‌ها»، زنان و چین. او تنها کسی نیست که این نظر را دارد ، به خصوص درباره مورد آخر یعنی چین . قدیمی‌ترین تمدن پیوستۀ جهان همواره غربی‌ها را مجذوب خود کرده است که تا حدی به دلیل این تصور است که در هاله ای از ابهام قرار دارد.

(*سوزان سانتَگ: ‏ نویسنده، نظریه‌پرداز ادبی و فعال سیاسی آمریکایی بود.)

حتی پنجاه سال پس از سفر نیکسون به چین، این تصور هنوز هم پایه و اساس دارد. رژیم سیاسیِ رئیس جمهور شی، شفاف نیست. در حالی که چین به هیچ وجه یک کشور پادشاهی گوشه نشین نیست، در مورد اقتصاد، ارتش و سیاست آن چیزهای زیادی وجود دارد که همچنان موضوع حدس و گمان است. جزئیات کوچک، روایت ها یا عکس های چین مانند *آزمون های رورشاخ بررسی می شوند، و تماشاگران غربی آنچه را که می خواهند ببینند، در آنها می بینند: شواهدی از قدرت یا ضعف چین، فضیلت ملی یا فساد عمیق آن. و با افزایش ترس از افزایش قدرت چین، این تفاسیر به سمت و سوی شومی گرایش پیدا کرده است.

(*آزمون رورشاخ : یک آزمون روانی فرافکن است که در آن افراد مورد معاینه، تلقی خودشان را از لکه‌های عجیب و غریب جوهر می‌گویند و بر اساس این تفسیر و تلقی، روانشناس، نوع شخصیت یا عملکرد احساسی فرد یا حتی اختلالات ذهنی‌اش را تشخیص می‌دهد.)

در ماه‌های اخیر و با گسترش شایعات مربوط به بحران اقتصادی چین، تصاویری که به نظر می‌رسد بیش از همه مورد توجه مردم را به خود جلب کرده است، عکس‌های مربوط به اصطلاح «شهرهای ارواح» چین است . ساخت و ساز های شهری که به طرز وحشتناکی پر شده اند. معروف ترین آنها، شهر اوردوس در مغولستان داخلی است که یکی از جذاب ترین آنها نیز هست، زیرا نه تنها اقامتگاه های لوکسی دارد بلکه میادین و موزه های شهر را نیز شامل می شود. اما این تصاویر نشانه چیست؟ آیا شهر اوردوس و ساخت و ساز‌های مشابه آن ، صرفاً روستاهای نمایشی و فریبنده امروزی هستند که توسط حزب کمونیست چین طراحی شده‌اند تا جلوه ای از تجملات را بر روی اقتصادی با اصول عمیقاً معیوب قرار دهند؟ به نظر می رسد پاسخ این پرسش بله و خیر باشد.

به گفته کارشناسان، بحران اقتصادی چین ناشی از اتکای بیش از حد به سرمایه گذاری در مقابل هزینه های مصرفی به عنوان محرک رشد اقتصادی است. آنطور که به نظر می رسد برای کسانی که مانند من هرگز  درس* Econ 101  را پاس نکرده اند ، رشد اقتصادی را می توان با سرمایه گذاری در سرمایه هدایت کرد. حتی زمانی که تقاضا برای محصولات و خدماتی که در آنها سرمایه گذاری می شود وجود نداشته باشد. استفان مورگان، یک استاد بازنشسته تاریخ اقتصاد چین در دانشگاه ناتینگهام، این روند را در مصاحبه اخیر خود با  رسانه دیجیتالیVox آمریکاتوضیح داده است.

(*Econ 101  : اقتصاد ۱۰۱ (Economics 101) نامی است که بسیاری از دانشکده ها و دانشگاه ها برای دوره کارشناسی ارشد اقتصاد خود استفاده می کنند. )

پروفسور مورگان توضیح می دهد :" همانطور که گفتم سرمایه گذاری تا حد زیادی روی زیرساخت ها، املاک و مستغلات انجام می شود که در حال حاضر، احتمالاً حدود 40 درصد از آن غیرمولد است. یکی از روش هایی که می توان در این مورد به آن فکر کرد، روش «پل‌ها به ناکجاآباد می روند » است. یک نکته در مورد سرمایه‌گذاری این است که مهم نیست که پل به ناکجاآباد می رود یا واقعاً هدفی را دنبال می‌کند. در هر صورت اینکار باعث رشد تولید ناخالص داخلی می شود. زمانی که من در چین بین سال های 2013 و 2020 در نینگبو زندگی می کردم، هر روز با اتوبوس به محل کار می رفتم. ایستگاه های اتوبوس بین آپارتمان من و دانشگاه سه بار ، یعنی سه بار در حدود شش سالی که آنجا بودم ، بازسازی شد. اولین بار نیاز به بازسازی مرتفع شد. دفعه دوم، پیشرفت‌های خوبی وجود داشت، مثل تابلوهای الکترونیکی که به شما می‌گفتند اتوبوس قرار است کی بیاید. بار سوم تمام ایستگاه های اتوبوس را با میزان زیادی فولاد بازسازی کردند که برای خراب کردن آنها به یک تانک نیاز دارید. به غیر از این مواردی که بیان شد ، مزایای رفاهی بسیار کمی وجود داشت. این نوع سرمایه‌گذاری بیهوده است.»

املاک و مستغلات مدت ها به عنوان یک سرمایه گذاری "ایمن" در نظر گرفته می شد، به همین دلیل دولت چین این نوع سرمایه گذاری را تشویق و در آن مشارکت می کرد. برخی هنوز ایستادگی می کنند و روی املاک خالی نشسته اند و امیدوارند که بازگشتی داشته باشد. با این حال، وضعیت به طرز چشمگیری نامتعادل است. براساس مقاله سال 2021 بیزینس اینسایدر، حدود 65 میلیون خانه خالی در چین وجود دارد که تقریباً برای خانه دار کردن کل جمعیت فرانسه کافی است. وقتی این واقعیت را در نظر بگیریم که بسیاری از مردم چین در خانه های نامرغوب زندگی می کنند، این یک آمار بسیار دلهره آور است. املاکی که در حال ساخت هستند توسط مردم چین مورد استفاده قرار نمی گیرند.

پس شهرهای ارواح چینی چه معنایی دارند؟ معنای آنها چیزی بیشتر و کمتر از تخصیص نادرست منابع در آن کشور نیست. این مشکلی است که توسط مجموعه ای از سیاست ها ایجاد می شود که یک مشکل را حل می کند(افزایش رشد اقتصادی)  و در عین حال مشکلات دیگری را ایجاد می کند (بدهی و اتلاف). علیرغم افسونی که چین در ذهن غربی ها ایجاد کرده است، هیچ چیز مرموزی در مورد آن وجود ندارد . تخصیص نادرست منابع همیشه مشکل اصلی در حوزه اقتصاد بوده است و تا به حال هیچ کشوری نتوانسته ، چه از طریق بازارها ، چه از طریق برنامه ریزی مرکزی یا ترکیبی از آن دو، این مشکل را حل کند.

شاید روزی  برای هرکس بنا به نیازش ، خانه ای داشته باشیم، اما فعلاً چه در چین باشید و چه در ایالات متحده، اینطور نیست . این دو ملت بیشتر از آن چیزی که فکر می کنند اشتراک دارند.

برای معماران، دهه گذشته در چین احتمالاً هم تلخ و هم شیرین بوده است. اگرچه فرصت‌ها کم نبوده است . معماری در نهایت یک هنرِ عملی است، و من تصور می کنم معمارانی که بر روی این شهرهای ارواح کار می کردند، در حالی که به سرنوشت آفریده های خود فکر می‌کردند، پر از احساس پوچی،و شاید حتی ترس می شدند. یک ساختمان بدون هدف واقعاً چیز غم انگیزی است ، مانند آهنگی که هرگز کسی آن را نخواهد شنید.

نویسنده: پت فین

افراد دارای مهارت در این زمینه

در صورتی که در این زمینه تخصص یا مهارتی دارید، پس از ثبت نام در سایت و تکمیل فرم مشخصات شخصی ، پروفایل خود را به لیست زیر اضافه نمایید .