یک پیاده روی ساده در پارک ، حتی تحت عصبانی ترین افراد را نیز آرام می کند. اما در مورد مکان‌هایی که مردم زمان بیشتری را در آن‌ها صرف می‌کنند، مانند مدارس، ساختمان‌های اداری و بیمارستان‌ها چه می‌توان گفت؟ طراحی و معماری چه نقشی در ادغام طبیعت در این محیط ها می توانند داشته باشند؟ و هزینه اضافی انجام اینکار چقدر است؟ بیل براونینگ کتابی با عنوان «اقتصاد زیست گرا: چرا طراحی با طبیعت دلایل مالی منطقی دارد» منتشر کرده است. او چاپ دوم این کتاب را به همراه کتی رایان و داکوتا واکر نوشته است . با این استدلال که هزینه آوردن طبیعت به پروژه‌های ساختمانی نه تنها بازدارنده نیست، بلکه دارای ارزش افزوده است. براونینگ یک استراتژیست زیست محیطی با سابقه طولانی در زمینه ساختمان سبز، و یکی از شرکای معمار باب فاکس و معمار ریک کوک در تاسیس شرکت مشاور طراحی پایدار Terrapin Bright Green است. اخیراً من ( مارتین پدرسن : نویسنده این مقاله) با براونینگ در مورد طراحی زیست گرا صحبت کردم و به دلیل اینکه او یکی از اعضای موسس هیئت مدیره شورای ساختمان سبز ایالات متحده بود، در مورد نقاط قوت و کم و کاستی های سیستم رتبه بندی *LEED  نیز باهم صحبت کردیم.

(*طراحی بیوفیلیک : یا طراحی زیست گرا یا دوستدار محیط زیست در واقع بر روی شیوه‌های طراحی تمرکز دارد که با کاهش یا قطع ارتباط مصنوعی با طبیعت در محیط ساختمان و آوردن عناصر طبیعی، به نوعی سعی در تداعی محیط‌های بیرونی دارد.)

(*LEED : به معنای استاندارد پیشرو در طراحی محیطی و انرژی است و استاندارد حوزه تهویه مطبوع و مرجع انتخاب ساختمان‌های سبز در آمریکا و اروپا می‌باشد.)

پدرسن  : من اکنون می بینم که کلمه "بیوفیلیا" به قدری مطرح شده که بیم آن می رود معنای خود را از دست بدهد. چرا ما با تعریف این عبارت از دیدگاه شما شروع نکنیم .

براونینگ : من تمایل دارم از تعریف ای. او. ویلسون (E.O. Wilson) استفاده کنم: " بیوفیلی وابستگی عاطفی ذاتی انسان ها به دیگر موجودات زنده است." تحقیقی که ما به آن علاقه مندیم این است که چگونه تجربیات طبیعی از نظر روانی و فیزیولوژیکی بر افراد، تاثیر می گذارد. طراحی بیوفیلیک یا زیست گرا فرآیند ترجمه این موضوع به محیط ساخته شده است.

پدرسن:  عنوان کتاب شما نظرم را جلب کرد. معیار اقتصادی ساختمان سبز بسیار ساده است: عملکرد انرژی. معیار طراحی زیست گرا چیست؟

براونینگ:  بستگی به این دارد که شما چه چیزی را اندازه گیری می کنید. این معیار در یک دفتر کار ممکن است حفظ کارکنان، بهره وری، یا نرخ اجاره دفتر باشد. در آموزش، می تواند نمرات آزمون، میزان فارغ التحصیلی یا غیبت باشد. در فروشگاه ها، ممکن است فشار فروش، ارزش های قیمت گذاری، حفظ کارکنان باشد. و در مراقبت های بهداشتی، زمان بهبودی بیمار و نگهداری و جابجایی کارکنان است.

پدرسن: چگونه از نظر علمی این معیارها را به طراحی زیست گرا گره می‌زنید؟

براونینگ: همه آنها بر اساسِ مطالعاتِ خاص هستند. به عنوان مثال می توان به یک مطالعه برجسته در یک مرکز تماس برای منطقه خدمات شهری ساکرامنتو اشاره کرد . یک ساختمان دارای نشان استاندارد *LEED طلایی ، با کیفیت هوای داخلی عالی، نور خوب روز ، و تهویه ای که با جابجایی هوا با طبقه بالا انجام می شد تا مردم بتوانند گردش هوای خوبی داشته باشند. در طبقه دوم نمایی از درختان و یک زمین بازی دیده می شد. در این مطالعه مشخص بود که مردم در هر ساعت چند تماس می گیرند. لیزا هچونگ که در مورد روشنایی روز و بهره وری کار ، برای کمیسیون انرژی کالیفرنیا کرده بود، آزمایشی را انجام داد که در آن تمام میزهای این ساختمان را ۱۱ درجه تغییر داد. کاری که او انجام داد باعث شد جنب و جوش بیرون پنجره دیده شود. پرنده ای که پرواز می کرد، برگ هایی که در حال تکان خوردن بودند ،یا یک پروانه که در حال حرکت بود.همه اینها اکنون و با این تغییر زاویه میزها در معرض دید محیطی هستند و حرکت در دید محیطی سریعتر از حرکت مستقیم در مقابل ما، توجه ما را به خود جلب می کند و باعث می شود که به آن حرکت نگاه کنیم.

ما می دانیم که اگر حتی برای مدت کوتاهی به صحنه ای از طبیعت نگاه کنید، قشر مغز در جلوی پیشانی آرام می شود، مغز انرژی بسیار کمتری مصرف می کند و زمانی که سر کارتان برمی گردید، توجه و تمرکز بسیار بهتری خواهید داشت. به این ویژگی، نظریه بازیابی توجه می گویند. وقتی به صفحه کامپیوتر نگاه می کنید، چشم در فوکوس بصری نزدیک است، بنابراین تمام ماهیچه های روی چشم در اطراف لنز منقبض می شوند. شما این کار را برای مدت طولانی تا جایی می توانید انجام دهید که شروع به سردرد کنید. اگر بتوانم شما را وادار کنم به بالا و به منظره‌ای دور نگاه کنید، به‌ویژه جایی که بیش از صد فوت از شما دورتر باشد، تمرکز بصری شما بی‌نهایت می شود و همه ماهیچه‌های چشم شل می‌شوند و عدسی صاف می‌شود. با چند درجه حرکت دادن آن میزها ،و دیده شدن نمایی دور از طبیعت ، یکی از بخش‌های پرانرژی‌ مغز آرام می شود و یک واکنش آرام فیزیکی ایجاد می‌کند. با انجام این کار، این مرکز به 6 درصد افزایش ظرفیت حمل و نقل دست یافت که این معادل حدود سه هزار دلار افزایش برای هر میز است .

پدرسن : انجام بسیاری از این قبیل کار‌ها در ساختمان‌های جدید آسان‌تر است، اما ما در آینده شاهد استفاده مجدد از ساختمان‌ها خواهیم بود. طراحی بیوفیلیک چگونه می تواند در آنها نقش داشته باشد؟

براونینگ: ما در یک مطالعه تحقیقاتی شرکت کردیم که در آن کمترین مداخلات را در کلاس ریاضی پایه ششم در بالتیمور بررسی می‌کرد. این مداخلات شامل کاغذ دیواری، کاشی‌های کفپوش و پرده‌های پنجره کلاس بود. همه این اندازه گیری ها با استفاده از الگوهایی انجام شدند که یا اشکال زیستی بودند یا آنچه *فراکتال های آماری نامیده می شوند، الگوهای ریاضی تکرار شونده‌ای که مکرراً در طبیعت رخ می دهند. وقتی ما آن ها را در اشیا طراحی شده توسط انسان می بینیم، کاهش تقریباً آنی استرس را می‌بینیم ، زیرا مغز با دیدن آن ها در طبیعت بسیار هماهنگ است. این یک مطالعه یک ساله بود که به نتایج یادگیری برای ۱۲۵ دانش آموز در طول یک سال می پرداخت و آن را با ۱۲۲ دانش آموز کلاس سال قبل، با همان معلم، همان برنامه درسی که بدون تغییر در اتاق تدریس انجام شده بود مقایسه می کرد. ما شاهد افزایش قابل توجه عملکرد تحصیلی در میان این ۱۲۵ دانش آموز و پیشرفت یادگیری آن ها در طول سال بودیم.

(*فراکترال(fractal): ساختاری هندسی است که با بزرگ کردن هر بخش از این ساختار به نسبت معین، همان ساختار نخستین به دست آید. به گفتاری دیگر فراکتال ساختاری است که هر بخش از آن با کل‌اش همانند است. فراکتال از دور و نزدیک یکسان دیده می‌شود. به این ویژگی خودهمانندی گویند.)

ما همچنین در یک مطالعه تحقیقاتی در کلاس کنترلی با 20 دانش آموز و یک کلاس با طراحی بیوفیلیک با 20 داش آموز که کلاس ها فقط در چیدمان متفاوت بودند ، به مدت چهار ماه *آزمایش زیست سنجی انجام دادیم و تغییرات ضربان قلب دانش آموزان را در اوایل بعدازظهر، اندازه‌گیری کردیم که شاخص خوبی برای ویژگی‌های بهبود استرس است. اندازه گیری ها را سه بار در هفته در روزهای دوشنبه، چهارشنبه و جمعه، در ابتدا و انتهای کلاس انجام می دادیم. در کلاس کنترلی، ما شاهد تغییر کمی در نتیجه بودیم، اما در کلاس درس بیوفیلیک، بهبود استرس قابل توجهی وجود داشت و نتیجه با گذشت زمان بهتر هم شد.

(* آزمایش زیست سنجی : آزمایشی که در آن از ویژگی‌های قابل اندازه‌گیری بدن انسان یا هر موجود زنده دیگر استفاده می‌شود.)

ما در حال بررسی نتایج آزمایش دیگری هستیم که هنوز منتشر نشده است، و طی آن آزمایش ، ما به اتاق استراحت بیوفیلیک ِکارکنان بیمارستانِ ماونت ساینای (Mount Sinai) واقع در شهر نیویورک ، در میانه بحران کرونا نگاهی می اندازیم. استراحت در این اتاق ، یک تجربه 15 دقیقه ای از غوطه ور شدن در طبیعت بود که توسط استدیو معماری " جایی دیگر " طراحی و اجرا شده بود . تیم علوم اعصاب دربیمارستانِ ماونت ساینای نتایج را برای کارکنان بیمارستانی که از این اتاق استراحت استفاده می‌کردند اندازه‌گیری کردند و دریافتند که با گذشت زمان، توانایی آنها برای مقابله با استرس و توانایی آنها در بازیابی انرژی ، بهبود یافته است.

پدرسن:  لطفا به صراحت بفرمایید که چه کاری برای آن اتاق استراحت انجام شده بود؟

براونینگ:  این اتاق چند صندلی راحت داشت که شما را در آغوش می گرفتند و حسی را ایجاد می کردند که به آن تجربه پناهندگی می گویند. چند گیاه در فضا وجود داشت. یک صفحه ویدیویی بزرگ وجود داشت که یک ویدیوی 15 دقیقه ای از طبیعت را نشان می داد. افراد به اتاق می رفتند و در آن فضا می نشستند و فیلم را تماشا می کردند.

پدرسن: آیا آن اتاق استراحت هنوز فعال است؟

براونینگ:  از این نوع اتاق استراحت اکنون در بیش از 60 بیمارستان در سراسر کشور وجود دارد. مقالات مربوط به آن مطالعه هنوز در حال بررسی هستند، اما ما می دانیم که قطعا به کم کردن میزان استرس و همچنین به حفظ کارکنان که یکی از بزرگترین هزینه های مراقبت های بهداشتی است، کمک کرده است.

یک جنبش کلی از دل یکی از اولین مطالعات مربوط به زیست گرایی که در اوایل دهه 1980 توسط راجر اولریش در دانشگاه A&M تگزاس انجام شد، بیرون آمد. او زمان بهبودی بیماران پس از جراحی کیسه صفرا را بررسی کرد. یک بخش وجود داشت که نیمی از اتاق های بیماران رو به دیوار آجری بودند و نیمی دیگر به دسته کوچکی از درختان و درختچه ها نگاه می کردند. آنها صدها بیمار را بررسی کردند و در نهایت 78 بیمار را پیدا کردند که می‌توانستند از نظر جمعیت شناسی و حتی رنگ اتاقشان یکسان باشند. تنها متغییر، منظره روبروی بیمار از تختش بود. بیمارانی که چشم انداز درختان و درختچه ها را داشتند تقریبا یک روز زودتر از بیمارانی که دیوار آجری را می دیدند از بیمارستان خارج شدند. آنها مسکن های کمتری مصرف کردند و تماس های بسیار کمتری با واحد پرستاری داشتند.

این مطالعه به راه اندازی جنبش "باغ های شفابخش" کمک کرد. باغ‌های شفابخش برای بیماران در نظر گرفته شده بود، اما بیمارستان‌ها دریافتند که برای کارکنان نیز بسیار مفید هستند. در سنگاپور، در بیمارستان هوانگ تنگ فانگ، که یک بیمارستان شهری پیشرفته است و توسط شرکت معماری HOK، با همکاری مشاوران شرکت CPG و استودیو  505، طراحی شده، معماران می خواستند هر بیمار را در طبیعت غوطه ور کنند.در این بیمارستان، چهار تا شش نفر بیمار در یک بخش، در اتاق هایی با تهویه طبیعی و با نور روز هستند. هر بخش به شکل بادبزن است به طوری که یک پنجره عمودی در بالای هر تخت وجود دارد، با چشم اندازی رو به باغ های پشت بام، که نمای این ساختمان 20 طبقه را ایجاد می کند . هر بیمار از بالای تخت خود چشم اندازی به باغ دارد. همچنین یک محوطه باغ جداگانه روی پشت بام و آبنما برای کارکنان بیمارستان وجود دارد.

پدرسن:  فواید زیست گرایی برای سلامتی واضح به نظر می رسد. مزایای قابل توجه آن برای سیاره ما چیست؟

براونینگ:  یکی از حامیان بزرگ ما در حمایت از بسیاری تحقیقات ما در طول سال های گذشته، شرکت گوگل بوده است. مری دیویدج، مدیر سابق طراحی محوطه دانشگاه ، گفته که یکی از چیزهایی که او امیدوار بود بتواند علاوه بر کمک به احساس مردم، تسکین استرس آنها و بهبود عملکرد شناختی شان ، با داشتن عناصر طراحی دوستدار محیط زیست در دفاتر گوگل و در طراحی محوطه دانشگاه به دست آورد ، بالا بردن تجربیات مردم از محیط زیست و کمک به افزایش آگاهی محیطی آن ها بوده است . ما سنجش قطعی در مورد آن نداریم، اما نشانه هایی داریم که تجارب بیوفیلیک باعث می شود مردم طبیعت واقعی و زنده را بیشتر درک کنند.

پدرسن:  شما مدت زیادی است که درگیر کار با ساختمان های سبز و شورای ساختمان سبز ایالات متحده، بوده اید. در حال حاضر استاندارد LEED در چه نقطه ای قرار دارد؟

براونینگ: استاندارد LEED  به سمت نسخه 5 خود حرکت می کند و عملکرد انرژی را بیشتر می کند، اما به کربن منتشر شده و مصالح به کار رفته نیز نیم نگاهی دارد. همانطور که ساختمان‌ها کارآمدتر می‌شوند، اندازه‌گیری‌ها هم از مفاهیم عملیاتی به میزان کربن لازم برای ساخت ساختمان، تغییر می‌کنند. در نسخه 4 این استاندارد، اعتباراتی در مورد زیست گرایی وجود دارد. در واقع، تعدادی از افراد با ما تماس گرفتند و از ما پرسیدند، چرا یک رتبه بندی بر اساس زیست گرایی انجام نمی دهید؟ پاسخ ما این بود که زیست گرایی اکنون جزء تعدادی از سیستم های رتبه بندی اصلی است.

پدرسن: آیا امروزه سیستم های رتبه بندی راهکار مناسبی هستند؟ من آنها را 25 سال پیش شناختم، اما به نظر می رسد که اکنون باید راهکار دیگری وجود داشته باشد.

براونینگ: ارزش سیستم رتبه بندی خود رتبه بندی نیست. ارزش در سختی عبور از آن و اطمینان از اجرای واقعی آنچه طراحی کرده اید است. سال‌ها پیش، ما مطالعه‌ای را برای نیروی دریایی ایالات متحده انجام دادیم، که در آن تعدادی از ساختمان‌های ساخته شدۀ دارای استاندارد LEED و سپس تعدادی از ساختمان‌های دیگر که از طریق  استاندارد LEED تأیید شده بودند را بررسی کردیم. ما تفاوت قابل توجهی در سطح عملکردِ بین مواردی که دارای گواهینامه LEED بودند و مواردی که گواهینامه نداشتند پیدا کردیم. پس برای ما ارزش کسب گواهینامه نیست ارزش، فرآیند اطمینان از این موضوع است که به آنچه طراحی کرده اید، دست پیدا می کنید.

پدرسن: این نشان استاندارد در مکان‌هایی در کالیفرنیا بی‌معنی است، چون در آنجا شما می‌توانید به سادگی با پیروی از قانون به گواهینامه LEED دست پیدا کنید.

براونینگ: درست است، اما من استدلال می کنم که سیستم های رتبه بندی به جابجایی قوانین کمک کرده اند. برخی از کارهایی که اکنون انجام می دهیم فراتر از هر سیستم رتبه بندی است. ما با شرکتGoogle ، واسطۀ مواخذه از شرکت ها، کار می کنیم و معیارهای عملکرد را بر اساس خدمات زیست محیطی سایت بررسی می کنیم.

پدرسن: این گفتۀ شما به چه معناست؟

براونینگ: سوال زیست محیطی این است که طبیعت در اینجا چه برخوردی می‌کند؟ اگر یک اکوسیستم کارآمد در سایت وجود داشت، چگونه با کربن برخورد می کرد؟ اگر این یک اکوسیستم جذب کننده کربن است، به ازای هر هکتار چه مقدار از آن در سال تجزیه می شود؟ برخورد سایت با آب چگونه است؟ میزان تعرق تبخیری چقدر است؟ برخورد با نفوذ و آب های سطحی چگونه است؟ ماده مغذی چرخه چگونه است؟ تنوع زیستی چه اهمیتی دارد؟ همه آن‌ها چیزهایی هستند که می‌توانیم آن‌ها را اندازه‌گیری کنیم، و سپس بپرسیم: چگونه می‌توانیم آن‌ها را با ساختمان خود تکرار کنیم؟

پدرسن: پس آیا این موضوع فراتر از معیارهای* ساختمان زنده( Living Building) است؟

براونینگ: بله ساختمان زنده،  برای رساندن شما به کربن انتشار یافتۀ صفر خالص است که موضوع مهمی است، اما ما می‌خواهیم یک قدم از آن عبور کنیم. همانطور که زیست شناس جانین بنیوس می گوید: "طبیعت کربن را صفر نمی کند". پس بنابراین ما می خواهیم از صفر عبور کنیم.

(* ساختمان زنده : به گفته موسسه بین المللی Living Future ، برای اینکه یک سازه زنده باشد باید چند ویژگی را داشته باشد . اینکه با مکانی که در آن قرار گرفته مرتبط باشد، آب و انرژی "مثبت" باشد (به این معنی که بیشتر از آنچه استفاده می کند برای جامعه فراهم کند)، از مصالح پایدار برای ساختمان استفاده شود ، عدالت برای ساکنان آن تامین شود و ارزش زیبایی شناسی داشته باشد)

این مقاله در اصل در سایت Common Edge منتشر شده است.

نویسنده : مارتین پدرسن

افراد دارای مهارت در این زمینه

در صورتی که در این زمینه تخصص یا مهارتی دارید، پس از ثبت نام در سایت و تکمیل فرم مشخصات شخصی ، پروفایل خود را به لیست زیر اضافه نمایید .