آینده حمل و نقل دو چرخ دارد: معماری دوستدار دوچرخه‌ در کپنهاگ

The Future of Mobility Has Two Wheels Copenhagens Bike Friendly Architecture

مهندس مارال شایق | یکشنبه, 16 بهمن,1401

مسیر دوچرخه Lille Langebro و پل عابر پیاده

فن‌آوران بلندپرواز برای دهه‌ها ادعا کرده‌اند که ماشین های خودران ، آینده حمل و نقل هستند. با این حال، با نگاهی به سال‌های اخیر، بزرگ‌ترین انقلاب ، در وسایل نقلیه دو چرخ به دست آمده است، نه چهار چرخ! به دلیل همه‌گیری کرونا، افزایش قیمت نفت، تغییرات آب و هوایی و تمایل به سبک زندگی سالم‌تر، ما اکنون در میانه دوره تجدید حیات دوچرخه زندگی می‌کنیم. اما برای درک اینکه چگونه به اینجا رسیدیم، بسیار مهم است که نگاهی به گذشته بیاندازیم. هنگامی که خودرو در اوایل دهه 1900 متداول تر شد، به سرعت به نماد پیشرفت همراه با تمام آنچه که شامل سرعت، خصوصی سازی و جداسازی می شد ،تبدیل شد . با اتخاذ یک رویکرد ماشین محور، برنامه ریزان شهری باید کل شهرها را برای تفکیک ترافیکی سازماندهی مجدد می کردند. خودروها فضاهای عمومی را که قبلاً میزبان زندگی پویای شهری بودند ، اشغال کردند و پارکینگ ها، بزرگراه ها و پمپ بنزین ها به مناظر رایج تبدیل شدند. عابران پیاده که زمانی بر خیابان‌ها حکومت می‌کردند در پیاده‌روها جمع ‌شدند و کودکان به زمین‌های بازی محصورشده فرستاده شدند. بر همین اساس ، شهرها برای اتومبیل ها طراحی می شدند نه انسان ها.
با این حال، یک تغییر بزرگ در چهارچوب های فکری و فرهنگی درک ما را از چگونگی حرکت و زندگی در شهرها و در نتیجه چگونگی طراحی آن ها تغییر داده است.. عابران پیاده فضای عمومی را پس گرفته اند و دوچرخه ها نیز به دنبال آن هستند. در نتیجه، شهرهای بیشتر و بیشتری به دنبال ترویج دوچرخه‌سواری و دوچرخه‌ دوست کردن خیابان‌های خود هستند. در حالی که برخی از شهرها چند قدم عقب تر هستند، برخی دیگر نقش پیشرو را بر عهده گرفته اند. کپنهاگ که به عنوان یکی از شادترین شهرهای جهان شناخته می شود، در این زمینه پیشگام بوده است. ساکنان آن به این دلیل دوچرخه سواری نمی کنند که آن را بیشتر از روش های دیگر ترجیح می دهند، بلکه به این دلیل است که دوچرخه سواری یک راه سریع، ایمن و آسان برای تردد روزانه آنهاست.

یکی از دوچرخه ‌دوست ترین شهرهای جهان
کپنهاگ در سال 2023 به عنوان پایتخت معماری جهانی از طرف کنگره جهانی معماران UIA و یونسکو انتخاب شده است و به دلیل میراث قوی در معماری جهان و توسعه شهری نوآورانه میزبان کنگره جهانی معماران UIA خواهد بود. البته، این موضوع شامل پیشرفت های شهری در حمل و نقل پایدار، به ویژه دوچرخه سواری می شود. پایتخت دانمارک انواع شرایط مطلوب دوچرخه سواری، از جمله زمین مسطح، فضاهای متراکم شهری و مسافت های کوتاه را ارائه می دهد. اما چیزی که واقعاً آن را متمایز می کند طراحی بسیار زیبای آن است. برخی از تفکرات خلاقانه توسط معماران ، همراه با سرمایه گذاری های بالا در زیرساخت ها ، چیزی است که کپنهاگ را به یکی از شهرهای دوستدار دوچرخه جهان تبدیل کرده است. این امر مستلزم اتخاذ مجموعه‌ای از اقدامات بود: پارکینگ های مناسب دوچرخه‌ ، مسیرهای عریض دوچرخه‌سواری، پل‌های بدون خودرو، مناطق باز برای دوچرخه سواری آزاد و شبکه‌های دوچرخه متصل به فضاهای عمومی و خصوصی.

در حالی که شهرهای ماشینی تمایل دارند به سادگی مسیرهای دوچرخه سواری بیشتری برای پاسخگویی به تقاضا بسازند، کپنهاگ نه فقط به کمیت بلکه به کیفیت توجه می کند. معماران زیرساخت های لازم را برای ساکنان طراحی می کنند تا بتوانند به راحتی رفت و آمد کنند و در عین حال، از مناظر زیبا لذت برده و در زندگی شهری مشارکت کنند. در نهایت، این تحولات شهری و معماری سازگار با دوچرخه، مردم را به استفاده کمتر از ماشین هایشان تشویق کرده است. به طوری که تعداد دوچرخه ها از ماشین ها و مردم بسیار بیشتر است. تمامی این موارد همراه با پایداری و سبک زندگی سالم، نحوه طراحی شهر و ساختمان های آن و همچنین چگونگی ادامه تکامل و کشف مجدد آن را برای استفاده از دوچرخه تغییر داده است.

بنابراین، چگونه کپنهاگ به عنوان یکی از دوچرخه دوست ترین شهرهای در جهان ثبت شده است؟ در ادامه به اقدامات شهری و معماری که این امکان را فراهم کرده اند، می پردازیم، و مجموعه ای از پروژه های الهام بخش را بررسی می کنیم که با هم کاری یکدیگر، فرهنگ دوچرخه سواری موفقی را ایجاد می کنند.

پل های بدون ماشین برای رفت و آمد و ملاقات

مار دوچرخه ای / طرح معماری (Bicycle Snake / DISSING+WEITLING Architecture)
کپنهاگ توسط کانال های متقاطع و عملاً توسط آب احاطه شده است. بنابراین پل ها بخشی از هویت آن هستند. این شامل مجموعه ای از پل های بدون خودرو است که منحصراً برای عابران پیاده و دوچرخه سواران در نظر گرفته شده است. پیوند بافت شهری و ایجاد نقاط ملاقات مهم. به عنوان مثال، پل مار دوچرخه ای، یک مسیر دوچرخه‌سواری نارنجی بسیار باریک و منحنی شکل است که با بالا بردن دوچرخه‌سواران در ارتفاع هفت متری از سطح دریا دو بخش اصلی شهر را به هم متصل می‌کند. با پایین آمدن ساختار فولادی، منحنی‌ها سرعت دوچرخه را کنترل می‌کنند و پس از آن ، با پل‌های دیگر در سراسر بندر متصل می‌شوند تا مسیری یکپارچه، کارآمد و سرگرم‌کننده با چشم انداز عالی را ایجاد کنند.

پل سیرکلبرون / استودیو اولافور الیسون (Cirkelbroen Bridge / Studio Olafur Eliasson)

پل سیرکلبرون یک اثر معماری است که توسط بسیاری به عنوان یکی از زیباترین پل ها توصیف شده است. بندر کپنهاگ زمانی مرکز فعالیت های دریایی بود و این پل گواهی بر این تاریخ است. این سازه که از پنج سکوی مدور در اندازه‌های مختلف با دکل‌هایی با ارتفاع‌های مختلف ساخته شده است، شبیه مجموعه‌ای از قایق‌های بادبانی است که یکی در کنار دیگری قرار گرفته‌اند. طراحی زیگزاگی باعث می شود تا کاربران سرعت خود را کاهش دهند و آنها را تشویق به استراحت می کند و در عین حال با افزایش اتصال فضای ملاقات ایجاد میکند. روزانه 5000 نفر از روی این پل عبور می کنند که شامل دوچرخه سواران، دوندگان و عابران پیاده می شود که بندرگاه را از دیدگاهی ممتاز احساس می کنند.

مسیر دوچرخه و پل عابر پیاده لیل لانگبرو / ویلکینسون ایر (Lille Langebro Cycle and Pedestrian Bridge / WilkinsonEyre)
این پل ۱۶۰ متری، به طور یکپارچه یکی از زیباترین محله های کپنهاگ، کریستین هاوون و مرکز شهر را به هم متصل می کند. این سازه با طراحی زیبا و مدرن، به صورت یک نوار پیچ و تاب دار در میان آب ظاهر می شود. این پل با سه مفهوم توصیف می شود؛ اول، شکل منحنی که با قوس بزرگ برج ها و خندق های کریستین شاوون همخوانی دارد و آن را تداعی می کند (در غیر این صورت از شهر دیده نمی شود). دوم، پل به صورت دو بال در طرفین قرار گرفته است که یک لبه بسیار تیز را مشخص می کند و نور را از سایه جدا می کند. سوم، پروفیل منحنی پل ، هنگامی که دو بخش نوسانی برای ترافیک دریایی باز می شوند، منظره بصری چشمگیری ایجاد می کند.

پارکینگ دوچرخه نوآورانه
میدان عمومی کارن بلیکسن پلادز (Karen Blixens Plads / Cobe )

هیچ شهر دوچرخه سواری بدون پارکینگ مناسب نمی تواند کار کند. و در کپنهاگ، معماران راه‌های خلاقانه و مبتکرانه‌ای برای یکپارچه سازی آنها بدون مختل کردن زندگی شهری پیدا کرده‌اند. پارکینگ واقع در میدان عمومی کارن بلیکسن پلادز یک مثال بارز است. این میدان که بین دانشگاه کپنهاگ و کتابخانه سلطنتی دانمارک واقع شده است، یکی از بزرگترین میدان های پایتخت است و میزبان فعالیت های چند منظوره است. بخش‌هایی از سطح شیب‌دار به‌عنوان تپه‌های کوچک طراحی شده‌اند که کارکردهای مختلفی از جمله پارکینگ دوچرخه با ظرفیت بالای 2000 دوچرخه را دارند. به این ترتیب، طراحی کاربردی و در عین حال سرگرم کننده، استفاده از دوچرخه را بدون تداخل زیاد با فضای خالی بالای آن تسهیل می کند.

برج مرسک / شرکت C.F. Møller Architects & SLA (Maersk Tower / C.F. Møller Architects & SLA)
یکی دیگر از راه های تحکیم فرهنگ دوچرخه سواری، ترکیب ساختمان هایی که ترافیک زیادی را به خود جذب می کنند با شبکه های دوچرخه سواری است. به عنوان مثال، برج مرسک که برنده جایزه شده است، این کار را با ترکیب یک چرخه شناور زیگزاگی منحصر به فرد و مسیر عابر پیاده در اطراف خود انجام می دهد که امکان دسترسی برای عموم و اتصال پردیس به خیابان های اطراف را فراهم می کند. با پیروی از یک شکل ارگانیک، شیب تند و مواج، چشم انداز طراحی شده توسط معماران SLA، کاربران را قادر می سازد که به برج نزدیک می شوند و در عین حال مناظری از مناطق سبز اطراف و خیابان های شهر را نیز ارائه می دهد. مسیر دوچرخه سواری به یک انبار دوچرخه می خورد، جایی که دروازه آن به طور خودکار با نزدیک شدن یک دوچرخه سوار باز می شود. در مجموع، این اقدامات دوستدار دوچرخه شهروندان را تشویق می کند تا معماری را با خصوصیات ژرف و کیفیت ذاتی شهرهای با نشاط تجربه کنند.

واضح است که یک شهر دوچرخه سوار خودش ساخته نمی شود . این امر نیازمند علاقه، سرمایه گذاری، درک عمیق از الگوهای شهری و بالاتر از همه، معماری خوب، هوشمند و خلاق است. کپنهاگ با ظرافت این معیارها را پذیرفته و به جهان ثابت می کند که آینده تحرک پایدار ممکن است در واقع دو چرخ داشته باشد نه چهار چرخ.