سبک معماری بروتالیسم شوروی به طور قابل ملاحظه ای متنوع، چند منظوره و ترسناک بود. در ادامه 9 ساختمان نمادین از اتحاد جماهیر شوروی را مشاهده خواهید کرد.

جنبش معماری بروتالیسم ریشه های بریتانیایی دارد، اما پتانسیل این سبک در پشت پرده آهنین اتحاد جماهیر شوروی به تکامل رسید. این سبک معماری، پس از جنگ و به خاطر لزوم بازسازی شهرهای ویران شده به روشی مقرون به صرفه و آسان برای ساخت و ساز پدید آمد. ساختمان‌های بروتالیست شوروی، که هنوز در کشورهای مستقل کنونی پابرجا هستند، پروژه‌های جسورانه و جاه‌طلبانه‌ای بودند که ویژگی‌های منحصربه‌فردی مربوط به ایدئولوژی، سنت‌های منطقه‌ای و ملی، و شرایط آب و هوایی داشتند. در این مقاله 9 نمونه قابل توجه، با عظمت و ترسناک از سبک بروتالیسم شوروی آورده شده است.

1 - بانک گرجستان به سبک بروتالیسم شوروی

این نمونه کلاسیک معماری بروتالیست که نزدیکترین نمونه به نمایندگان اروپایی و آمریکایی این سبک است، در گرجستان واقع شده است و در حال حاضر به عنوان دفتر مرکزی بانک اصلی کشور گرجستان فعالیت می کند. این ساختمان که به عنوان دفتر مرکزی وزارت راهسازی گرجستان ساخته شده بود، شباهت زیادی به ساختمان نمادین هبیتات 67 در کانادا دارد. هبیتات 67 نام یک مجتمع مسکونی است که از چند صد بلوک بتنی پیش ساخته ، ساخته شده است.

جورج چاخاوا، معمار برجستۀ ساختمان بانک گرجستان، معاون وزیر راهسازی نیز بود، بنابراین او این فرصت را داشت که پروژه را مطابق با نیازها و استانداردهای خود تنظیم کند. چاخاوا در طراحی این سازه از آثار *ال لیسیتسکی و سازه گرایان روسی الهام زیادی گرفته بود. ایده او این بود که تا حد امکان زمین کمتری را اشغال کند، بنابراین ساختمان در طبقات بالای خود مانند شاخه هایی که روی درخت هستند و توسط یک تنه نگه داشته می شوند، طراحی شده است.

(*ال لیسیتسکی: هنرمندِ نقاش، طراح، معمار و عکاس اهل امپراتوری روسیه و اتحاد جماهیر شوروی بود. او از برجسته‌ترین چهره‌های آوانگارد روسی به‌شمار می‌آید که به‌همراه ماله‌ویچ سهم عمده‌ای در پیشبرد جنبش سوپره‌ماتیسم داشت.)

2 - کوره مُرده سوزی کیف، در کیف، اوکراین

مجموعۀ کوره جسد سوزیِ کیف، از دو پوسته بتنی روبه روی هم تشکیل شده است که در داخل آن فضاهایی به بستگان داغدار اختصاص داده شده است. سازه‌ها و مکانیسم‌های کاربردی در زیر زمین پنهان شده بودند تا جنبه‌های فیزیکی سوزاندن و تدفین را از چشم بازدیدکنندگان دور کنند. این ساختمان در اواخر دهه 1960 طراحی ، و به طور خاص برای جلوگیری از ارتباط مستقیم با سوزاندن اجساد ساخته شد. خاطره این ساختمان پس از قتل عام نازی ها در اوکراین هنوز تازه و دردناک است.

تاریخچه این بنای خارق العاده با بنای یادبودی به نام دیوار حافظه آغاز شد که به عنوان بخشی از این مجموعه یادبود ساخته شده بود. نقش برجسته‌های روی دیوار نمایانگر مراحل زندگی انسان و ارتباط با سرزمین مادری است. با این حال، در سال 1982، بلافاصله پس از اتمام آن، دیوار محصور و با بتن پوشانده شد تا نقش برجسته ها پوشانده شوند. همانطور که مقامات شوروی توضیح دادند، آنها این سبک را بیش از حد گویا و متناقض با ایدئولوژی رسمی می دانستند. کشف و بازسازی دیوار حافظه یکی از اولین تصمیمات دولت مستقل در اوکراین پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال 1991 بود.

3 - خانه هسته ای، در مسکو، روسیه

این ساختمان مسکونی طویل در بخش جنوبیِ مسکو یک پروژه آزمایشی طولانی مدت بود که تقریباً هزار واحد آپارتمان را به ساکنان خود ارائه می داد. امروزه این ساختمان هنوز فعال است، اما به دلیل اندازه بسیار بزرگی که دارد جذابیت خود را از دست داده است.

این ساختمان به دلیل شباهتش به یک کشتی مسافربری به سرعت در میان مردم محلی مسکو،  به "خانه کشتی" معروف شد و به دلیل تعداد مهندسان مجردی که در آپارتمان های یک خوابه آن زندگی می کردند، به "خانه لیسانسه ها" نیز معروف بود. نام مستعار دیگری که این ساختمان دریافت کرد "خانه هسته‌ای" است، اما دلیل این نامگذاری وجود هسته های اتم، در این ساختمان جدید نبود. معمار برجسته، ولادیمیر باباد، پیش از این هرگز روی مجتمع های مسکونی کار نکرده بود، اما تجربه فوق العاده ای در ساخت راکتورهای هسته ای داشت. تخصص او به "خانۀ کشتی" این امکان را می دهد تا در برابر فعالیت های لرزه ای بسیار مقاوم باشد. این خانه حتی می تواند از بمباران ها و انفجارهای هسته ای جان سالم به در ببرد.

4 - سیرک کیشیناو، در شهر کیشیناو، جمهوری مولداوی

سیرک دولتی کیشیناو، که توسط آلا کیریچنکو و سیمیون شویهت طراحی شده و در سال 1981 ساخته شده است. منبع: سایت Socialist Modernism

ساختمان سیرک ایالتی کیشیناو به سبک بروتالیسم و به مناسبت 545 سالگرد اولین ذکر این شهر در منابع تاریخی ساخته شد. معماران نمای این ساختمان را با مجسمه هایی از دلقک ها و آکروبات بازها تزئین کردند. نمای داخلی آن موزاییک های رنگارنگی بود که به سبک هنر آوانگارد اولیه شوروی اشاره می کرد. این پروژه انعطاف‌پذیری معماری بروتالیستی را نشان می‌دهد و به سادگی تزئینات و جزئیاتی را که در تضاد با زیبایی‌ خام و مینیمالیستی سازه‌های بتنی هستند را در خود جای می‌دهد.

سیرک کیشیناو برای چندین دهه متروکه بود. این ساختمان حتی به آرامی شروع به فروریختن کرد و دلقک های مجسمه ای آن به دلیل خوردگی سر خود را از دست دادند. با این حال، در سال های اخیر، دولت مولداوی برنامه هایی را برای بازسازی این بنا و حفاظت از آن به عنوان یک قطعه مهم میراث فرهنگی اعلام کرده است.

5 - ساختمان مقر آکادمی علوم، در مسکو، روسیه

ساختمان مقر آکادمی علوم روسیه، نمونه افسانه ای و بحث برانگیزِ سبک بروتالیسم شوروی است و پروژه ای بود که مدت ها برای ساخت آن منتظر بودیم چراکه تحقق طرح آن به طور ویژه ای سخت بود. این ساختمان در دهه 1960 طراحی شد، اما کار ساخت و ساز آن به طور مداوم به تأخیر می افتاد زیرا معماران تقریباً در هر مرحله با موانعی روبرو بودند. در طول سه دهه برنامه ریزی و ساخت و ساز این ساختمان، اتحاد جماهیر شوروی فروپاشید، بنابراین ساختمان تقریباً یک شبه بافت و هدف خود را تغییر داد.

بسیاری از دانشمندان روسی، که قادر به کار و زندگی در آشفتگی و بلاتکلیفی سیاسی نبودند به جای استقرار در این مقر تازه ساخته شده، به خارج از کشور نقل مکان کردند. برخی از مردم خرافاتی بومی ادعا می کردند که این ساختمان نفرین شده بوده و مردم را مجبور به ترک سرزمینشان می کرده است. طبق یک افسانه، این ساختمان به سلاخ خانه تبدیل شده بوده و زمین آن آغشته به خون بوده است.

ساختار این ساختمان حتی برای کسانی که در آنجا کار می کنند نیز یک راز است. برخی می گویند که سازه فلزی بالای این ساختمان، برخی از امکانات خدماتیِ ویژۀ آن را پنهان می کند. هیچ کس نمی تواند با اطمینان بگوید که چند طبقه زیرزمینی در این ساختمان وجود دارد و مردم چگونه می توانند به آنها دسترسی داشته باشند. همچنین صدها آسانسور در سراسر مجموعه پنهان شده است.

6 - مجتمع مسکونی Aul، در آلماتی، قزاقستان

مجتمع مسکونی  Aul در آلماتی. منبع : Yandex Dzen

برج‌های گرد این مجتمع مسکونی در قزاقستان از جسورانه‌ترین و جاه‌طلبانه‌ترین بخش‌های آزمایشی مسکونی شوروی محسوب می شوند. مجتمع مسکونی Aul نام خود را از نوع خاصی از دهکده های سنگیِ مستحکمِ یافت شده در آسیای مرکزی و منطقه قفقاز گرفته است. فرم های دایره‌ای این سازه مسیرهای منحنی ملایمی ایجاد می‌کنند که امکان حرکت طبیعی‌تر ساکنان را فراهم می‌کند.

کلید درک طراحیِ گیج کنندۀساختمان Aul  در توجه به شرایط آب و هوایی سخت منطقه نهفته است. بالکن های این ساختمان برای محدود کردن گرما و نورِ وارد شده به داخل آپارتمان ها، گرد طراحی شده اند. فعالیت لرزه ای زمین در آلماتی فوق العاده بالا است و به حمایت و اقدامات ایمنی اضافی برای تمام ساختمان های بلند نیاز دارد. هر برج این مجتمع از سه سازه گرد تشکیل شده است که از یکدیگر حمایت می کنند و فشار ناشی از وزن را دوباره با یکدیگر تقسیم می کنند.

7 - خانه اتحادیه نویسندگان دریاچه سوان، در دریاچه سوان، ارمنستان

هرچند که این سازه بتنی گرد رو به دریاچه سوان ارمنستان، چندین دهه قبل از ابداع اصطلاح بروتالیسم ساخته شده است، ولی با این حال هنوز در این دسته قرار می گیرد. این ساختمان در سال 1932، به عنوان استراحتگاه و محل کار اعضای اتحادیه نویسندگان شوروی عمل می کرد. تراس منحنی و شیشه ای این سازه، با داشتن فضایی برای گذراندن اوقات فراغت در فضای باز که درست در زیر پنجره های شیشه ای ساخته شده است، امکان دید وسیع تری از دریاچه را فراهم می کند.

این ساختمان حیرت انگیز، داستان غم انگیزی از سرکوب ها و رعب و وحشت را در خود پنهان کرده است. کوچار و مازمانیان، معماران این ساختمان، در سال 1937 دستگیر و به مناطق قطبی روسیه تبعید شدند. این دو معمار به ناسیونالیسم و ​​حمایت از لئون تروتسکی متهم شدند. آنها پس از مرگ جوزف استالین در سال 1953 از تبعید آزاد و به ارمنستان بازگردانده شدند. امروزه این ساختمان به عنوان یک هتل کوچک و فرسوده عمل می کند، اما چشم انداز خیره کننده ای که دریاچه از این ساختمان دارد، حفظ شده است. در سال 2016، *بنیاد گتی بخشی از بودجه بالای مورد نیاز برای بازسازی این ساختمان را تامین کرد، اما تراس این ساختمان با ظاهر آینده نگرانه ای که به خود گرفته، هنوز باشکوه سابق خود فاصله دارد.

(*بنیاد گتی: این موسسه مستقر در لس آنجلس، کالیفرنیا ، کمک های مالی را برای "درک و حفظ هنرهای تجسمی" اعطا می کند.)

8 - ساختمان سفارت روسیه، در هاوانا، کوبا

مجموعه سفارت اتحاد جماهیر شوروی در کوبا با برج ترسناکش به طور همزمان نشانه ای از معماری سازه گرایی و ژست تسلط بر منطقه بود. پنجره های کوچک و بتن ضخیم به کار رفته در این ساختمان به عنوان محافظی در برابر گرما و نور عمل می کنند و در عین حال بر تأثیر روانی حضور پایدار شوروی می افزایند. برخی از مردم محلی این ساختمان را به شمشیری تشبیه می کنند که در زمین فرو رفته است، در حالی که برخی دیگر فکر کردند که این ساختمان شبیه یک سرنگ پزشکی است. ساخت این برج در طول جنگ سرد آغاز شد و یادآور خاطراتی سخت از گذشته ای تاریک است . این سفارت با سفارت‌های سایر کشورها که در نزدیکی آن واقع شده اند، کاملاً در تضاد است.

9 - بروتالیسم شوروی با کمی تغییر: موزه ملی تاریخ ازبکستان

موزه ملی تاریخ ازبکستان در تاشکند یکی از بارزترین نمونه های انعطاف پذیری سبک بروتالیستی به ظاهری بین المللی و غیرشخصی تحت تأثیر سنت ها و آداب و رسوم محلی است. این بنا در ابتدا به عنوان موزه ای مختص به ولادیمیر لنین ساخته شد. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، تمرکز خود را روی تاریخ ازبکستان و آسیای مرکزی تغییر داد. اگرچه این ساختمان از نظر فنی بخشی از میراث بروتالیسم شوروی است، اما تزئینات آن غیرعادی به نظر می رسد.

با این حال، تزئینات این ساختمان کارکردهای مشخصی دارند. یکی از اهداف اصلی معماری ازبکستان محدود کردن نور شدید خورشید به ویژه در مکان‌هایی مانند موزه‌ها بود که نور خورشید می‌تواند آسیب‌های زیادی به همراه داشته باشد. پانل های حکاکی شده ای که نماها را می پوشانند نه تنها تزئینی هستند، بلکه محافظ نیز هستند و فضای موزه را در برابر شرایط آب و هوایی سخت محافظت می کنند. در عین حال، تزئینات الهام گرفته از صنایع دستی محلی، ساختمان را از نظر بصری روشن تر می کنند و در عین حال به هدف فعلی ساختمان اشاره دارند.

افراد دارای مهارت در این زمینه

در صورتی که در این زمینه تخصص یا مهارتی دارید، پس از ثبت نام در سایت و تکمیل فرم مشخصات شخصی ، پروفایل خود را به لیست زیر اضافه نمایید .