تراریوم شهری: تنها همکاریِ میان طراح معمار و طراح محوطه ساز است که می تواند تنوع زیستی را به درستی نجات دهد.
ما هنوز هم باید بین اهمیت دادن به طراحی محیطی بیرونی و طراحی نقشه های یک سازه، تعادل برقرار کنیم.
اکنون لحظه بزرگ دیگری برای محیط زیست و مبارزه خودساخته ما انسان ها در راستای همزیستی با محیط زیست و مسائل پیرامون آن است. با آغاز ماه مه، جوامعی از سولاوسی مرکزی و اندونزی، به لندن می روند تا در مجمع عمومی سالانه مدیران و سهامداران *شرکت یونیلیور شرکت کنند. منافع و برنامههای این شرکت بزرگ چندملیتی که تولیدکنندۀ کالاهای مصرفی است ممکن است با درخواستها برای عدالت اقلیمی و رعایت حقوق بشر، پس از توقیف زمین آن توسط*شرکت آسترا آگرو لستاری که یک تامینکننده متعهد به تولید روغن نخل است ، از بین برود.
(*شرکت یونیلیور : یک شرکت بریتانیایی-هلندی است، که مالک شمار بسیاری از نامهای تجاری بینالمللی در زمینه مواد غذایی، نوشیدنیها، محصولات مراقبتهای شخصی، مواد شوینده و لوازم آرایشی بهداشتی میباشد.)
(*آسترا آگرو لستاری : دومین شرکت بزرگ تولید کنندۀ روغن نخل در اندونزی است.)
خانههای بسیاری سوختند، زیستگاهها ویران شدند، و گزارشهای مبنی بر ارعاب و تهدید علیه ساکنان محلی همچنان گسترده و ادامه دار است. این موارد به طرز غم انگیزی، به شدت تگران کننده است. گزارشی در سال 2022 علیه شرکت یونیلیور که در معرض انتقادهای تند قرار داشت، منجر به از دست رفتن چندین قرارداد این شرکت شد. از زمان انتشار این گزارش، شرکت صنایع غذایی هرشیز، شرکت پپسی کو و اخیراً شرکت صنایع غذایی کیلوگ، سفارشات خود از شرکت یونیلیور را لغو کرده اند. حتی شرکت نستله هم که خود با انتقادات و جنجال های زیست محیطی غریبه نیست ، دوباره از این شرکت خرید نخواهد کرد.
این واقعیت که اعتراضات همچنان ادامه دارد، نشان می دهد که چقدر طول می کشد تا اقدام مستقیم منجر به تغییر معنی دار شود، بعلاوه تاریخ شروع برخی اتهامات به این شرکت یعنی سال 2004 نیز این موضوع را تایید می کند. در عین حال، این وضعیت همچنین یادآور این نکته است که هر کسب و کاری که با بازار واحد اتحادیه اروپا سر و کار دارد، اکنون باید زنجیره تامین خود را با دقت بسیار زیاد زیر نظر داشته باشد و در حال حاضر با یک دستورالعمل جدید برای حفظ پایداری کسب و کار خود مواجه است و این قانون درون مرزی در سراسر بازار اتحادیه اروپا وجود دارد.
ما همچنین شاهد این بودیم که بریتانیا در نهایت قوانین *سود خالص تنوع زیستی خود را وضع کرده است. این قانون می گوید که در هر طرح ساخت و ساز املاکی، باید حداقل 10 درصد بهبود در سلامت محیط زیست و زیستگاه فعلی گنجانده شود. البته که پس از دقیق شدن در ریز نکات ، قوانین آن بسیار گسترده به نظر می رسند. همچنین با استفاده از پشتوانه های قانونی به عنوان آخرین راه حل در دسترس ، می توان گفت جایی که امکان بهبود محیط زیست موجود را داشته باشد، وجود ندارد . بنابراین، این موضوع یکی از حوزههایی است که در آن بریتانیا، همتایان قارهای خود را رهبری میکند. استراتژی تنوع زیستی اتحادیه اروپا در ماه آینده منتشر خواهد شد. این در حالی است که بریتانیا قانون کامل خود را در این زمینه که حتی دربرگیرندۀ کوچکترین ساخت و سازها بود، تا اواخر مارس 2024 معرفی کرده بود.
(*سود خالص تنوع زیستی : سیستمی است که برای افزایش تنوع زیستی موجود در یک منطقه معین طراحی شده است و بر بازسازی گونه ها و زیستگاه ها و افزایش تعداد آنها و ایجاد تعادل بهتر بین آنها تمرکز دارد.)
اما آیا صنایع مرتبط واقعاً قادر به رعایت این قوانین هستند؟ این سوال بزرگی است که موسسه برنامه ریزی شهری سلطنتی بریتانیا، در مورد فقدان راهنمایی ها و سردرگمی گسترده در رابطه با قوانین سود خالص تنوع زیستی هشدار داده است. در عین حال، پس از انجام مجموعه ای از اصلاحات، منتقدان بازهم ابراز نگرانی کرده اند که اتحادیه اروپا در معرض خطر نظارت بیش از حد است. زیرا در هر دوره از بازنگری های اساسی در قوانین زیست محیطی، بدون اینکه بستر لازم را فراهم کند، از کسب و کارها می خواهد که خیلی سریع روند روزمره خود را تغییر دهند.
این موضوع نشان دهنده چند نکته است. به طور ویژه اینکه ما مدت زمان زیادی را از دست دادیم تا اینکه شروع به ایجاد نوعی تدابیر قانونی گسترده در برابر ویرانی بیشتر محیط زیست کردیم و برای بازسازی آنچه از دست رفته است، به اجرای تعهدات عملی پرداختیم . همچنین به وضوح نشان می دهد که از سوی همه کسانی که در زمینۀ توسعه شهری و محیط ساخته شده دخیل هستند، غفلتی تاریخی صورت گرفته است. به طور قطع طرحهای معماری برای قرنها در زمینه احترام به طبیعت و محیط اطراف خود شکست خوردهاند و در صد سال گذشته و با ظهور ابرشهرها، این ناکامی به اوج خود رسیده است. مدت طولانی است که رشتههای معماری و محوطه سازی، از هم فاصله گرفتهاند، با اینکه این دو رشته به هم مرتبط بوده اند ولی به ندرت در پروژهای به طور یکسان مورد توجه قرار گرفته اند.
البته استثناهایی هم وجود دارد. جای تعجب نیست که ما در سایت Architizer بهعنوان بخشی از مجموعه تلاش های خود در زمینه پایداری، تعدادی از نمونههای درجه یک را در ای حوزه معرفی کردهایم. مانند یک پارک جدید در چین که هدف آن این است که بچه ها از طریق بازی در مورد مدیریت آب فکر کنند. ما حتی قبل از معرفی این نمونه، توضیحات مختصری را درباره 7 ساختمان شاخص منتشر کردیم که چشم انداز اطرافشان را به محیطی جذاب و گیرا تبدیل کرده اند.
ما اکنون پروژه مجتمع مسکونی سیرا ساتورن در بانکوکِ تایلند را هم به این نمونه ها اضافه می کنیم. اگرچه ارزیابی ها بسیار گسترده است، اما اکنون تصور میشود که این کلان شهر بیش از 17 میلیون نفر را در خود جای داده است، که این موضع شهر بانکوک را به یک شهر بی نهایت مهم تبدیل میکند، که بسیار کوچکتر از بقیه شهرهای این کشور است. این شهر همچنین یک نمونه اصلی از رشد سرسام آور جمعیت در صد سال گذشته و تأثیر عظیمی است که این امر بر طبیعت دارد. طبق سرشماری سال 1919، در آن زمان فقط 479هزار نفر در این شهر زندگی می کردند.
شرکت ردلند اسکیپ، این ساختمان جذاب را در سال 2022 تکمیل کرد. در میان یک منطقه مسکونی متراکم که تحت سلطه خانه هایی با تعداد طبقات متوسط و ساختمان های مرتفع است، این شرکت آنچه را که به عنوان "نمونه اولیه یک تراریوم شهری" توصیف می کند، بر اساس روابط طبیعی بین اکوسیستم های کوهستانی و جنگلی و رودخانه ای ایجاد کرده است. این محیطها با تغییر کاربری ساختار یک سکو، بر روی طبقه همکف و نیم طبقه های یک مجتمع مسکونی بزرگ گسترده شدهاند. باغهای موجود در طبقات میانی و باغ روی پشتبام نیز دارای امکاناتی شامل فضای سبز باز، مناطق ورزشی و تفریحی، استخرهای شنا و فضای جنگلی روی پشت بام هستند، که در طرح اصلی خود سازه قرار گرفته اند. تأکید این پروژه بر گردآوری مجدد گستره ای از گیاهان و جانوران گوناگون است تا ناهمگونی حیات وحش و گونه های گیاهی جنوب شرق آسیا را منعکس کند.
دستاورد قابل توجه سیرا ساتورن این است که ممکن است هزار درخت را محافظت کند و مقصدی منحصر به فرد برای خرید در چین است ، که البته تمرکز اولیه آن روی تنوع زیستی در معماری و ساخت و ساز بوده است. اما مجتمع مسکونی سیرا ساتورن، با عناصر طراحی پیشرفته خود که بسیاری از مهم ترین چالش های آب و هوایی امروز را در نظر می گیرند، از بسیاری جهات بسیار فراتر رفته است. به لطف تراکم درختان و گیاهان موجود در این مجتمع، کیفیت هوا از طریق تولید اکسیژن و جذب دی اکسید کربن بهبود می یابد. آب باران از طریق کانالهای سیلابی کنترل میشود و مستقیماً در فضای سبز سیفون میشود، در مکانهایی که الگوهای تبخیر مشخص است، قطرات آب را از طریق سایه بان پهنی ذخیره میکند و این آب را در فضای سبز مصرف می کند.
*روش جنگل کاری میاواکی در مرکز مجتمع سیرا ساتورن اجرا شده است و از گیاهان بومی و درختکاری به روش هایی استفاده شده که رشد طبیعی گیاهان را بسیار فراتر از محدوده شهری تقلید کند. در نتیجه، حداقل رسیدگی و نگهداری را نیاز دارد و مشارکت انسان فقط در مرحله اولیه ایجاد این محوطه طبیعی مورد نیاز است. پس از مرحله مقدماتی، این محیط جدید با وجود پیچیدگی که دارد ، اساساً خودش تنظیم می شود چرا که تعادل درستی دارد. همانطور که جهان از آغاز دورۀ *هولوسن در تعادل بوده است.
(*روش جنگل کاری میاواکی : این روش به فضای بسیار کوچکی، حداقل 20 فوت مربع، نیاز دارد. برای صرفه جویی در فضا و رشد متراکم گیاه باید گیاهان را خیلی نزدیک به هم کاشت. همچنین اینکار به درختان جوان اجازه می دهد تا از یکدیگر محافظت کنند و مانع از برخورد نور خورشید به زمین شوند و از رشد گیاهان انگلی جلوگیری کنند.)
(*هولوسن : نام دور دوم از دوره کواترنری زمین شناسی است که ما در همین دور زندگی میکنیم. هولوسن از حدود ۱۱۷۰۰ سال پیش شروع شده و هماکنون نیز ادامه دارد.)
مطمئناً ساخت یک تراریوم شهری کار بدی نیست، اما با دانش عمیق و تخصصی، چالش بسیار آسانتری میشود. شرکت معماری و محوطه سازی ردلند اسکیپ برای عمل به وعده های خود نیاز به همکاری نزدیک با معماران خود ساختمان داشت. یک رابطه کاری که به اندازه خود سازه به محیط بیرونی آن اهمیت می داد. با این حال، متأسفانه، این نوع پروژه ها بهویژه در کشورهای خارج از منطقه اروپا، به عنوان یک پروژه نسبتا نادر محسوب می شوند. هرچند که قوانین جدید احیای طبیعت و تنوع زیستی، بسیار امیدوارانه هستند.
حتی در ایالات متحده، که اغلب به نظر می رسد از همتایان خود در سراسر اقیانوس اطلس (از قاره اروپا) در زمینه سیاست های محیط زیستی عقب مانده است، نظرسنجی انجام شده در سال 2021 توسط انجمن معماران محوطه ساز آمریکانشان داد که تنها 12 درصد از اعضای انجمن شاهد افزایش صد درصدی درخواست ها برای گنجاندن راه حل های مبارزه با تغییرات آب و هوایی بوده اند. در طرح ها فقط از هر پنج نفر یک نفر هیچ رشدی در این زمینه نداشته است. 65 درصد از این رشد در زمینه سیاست های حفظ محیط زیست هم، توسط پروژههای شهری و دولت محلی، سپس مقامات ایالتی و گروههای اجتماعی ، و در نهایت، کمیسیونهای دولت فدرال انجام شده است. در عوض، تنها 11 درصد از سازندگان تجاری به این رشد کمک کردهاند و تأکید میکنند که چرا باید در وهله اول مقررات و قوانین وضع شوند. با این حال، این که آیا این قوانین واقعاً از لندن تا لیموژ، واشنگتن تا ورشو اجرایی خواهند شد، بستگی به این دارد که معماران چقدر مایلند از همتایان همتراز با باغبانان خود، یعنی معماران محوطه ساز، یاد بگیرند و به آنها گوش دهند.
نویسنده: مارتین گاتریج-هویت
مطالب مرتبط
افراد دارای مهارت در این زمینه
در صورتی که در این زمینه تخصص یا مهارتی دارید، پس از ثبت نام در سایت و تکمیل فرم مشخصات شخصی ، پروفایل خود را به لیست زیر اضافه نمایید .