خانم بیرگیت لومان و آقای ماسیمو مینی در سال 1999، با همکاری یکدیگر سایت designboom را تأسیس کردند و این سایت خود را به عنوان "اولین مجله معماری و طراحی آنلاین" معرفی کرد. هفت سال بعد، فیس بوک از دانشگاه های گروه *لیگIvy  به شبکه اجتماعی با مخاطبان انبوه تبدیل شد، در همین حین اولین توییت در توییتر که قبلاً شناخته شده بود، منتشر شد. در حال حاضر شانزده سال از این نقاط عطف می گذرد.

(*لیگ Ivy : یک کنفرانس ورزشی دانشگاهی آمریکایی است که شامل هشت دانشگاه تحقیقاتی خصوصی در شمال شرقی ایالات متحده است.)

در حالی که شانزده سال ممکن است زمان کوتاهی در معماری باشد، اما برای ظهور رسانه های دیجیتال و شبکه های اجتماعی در تاریخ اینترنت زمان زیادی است. در واقع، رسانه های دیجیتال و شبکه های اجتماعی هسته مدل فعلی *وب 2.0 را تشکیل می دهند که با تعامل دوگانه بین تولیدکنندگان محتوا و مصرف کنندگان مشخص می شود: اشتراک گذاری، علاقه مندی، تدوین مجدد و ارسال مجدد.

(*وب 2.0 : در این نسخه وب تبدیل به بستری شده که می‌توان همه جور نرم‌افزاری را بر پایه آن ساخت تا کاربران فارغ از نیاز به نصب آن بر روی کامپیوتر شخصی خود بتوانند از هر جایی به آن‌ها دسترسی داشته باشند. تفاوت اصلی وب۱ و وب۲ آن است که، وب۲ مبتنی بر کاربر و کاربر محور است.)

در واقع، سرعت و بزرگی دگرگونی‌هایی که رسانه‌های دیجیتال تجربه کرده‌اند، و به نوبه‌ی خود سمت و سوی مشخصی گرفته اند، این فرصت را ایجاد می‌کند تا بررسی مستندسازی تاریخ عصر دیجیتال و تاثیر آن بر معماری را آغاز کنیم.

تبادل اطلاعات معماری چیست؟

ما در سایت Archdaily به همراه معماران آرژانتینی لیساندرو گونزالس و جرو مولینز، صفحه فیس بوکی به نام "Comunicar Arquitectura 2020"که به اختصار (COMA 2020) نامیده می شود را  راه اندازی کردیم. این صفحه در بحبوحه همه گیری کرونا، یک کنفرانس دیجیتالی بود که 16 متخصص اسپانیایی- پرتغالی تجربیات خود را در زمینه تبادل اطلاعات معماری در آن مورد بحث قرار می دادند. آریادنا کانتیس به عنوان سرپرست- اتل باراونا ، منتقد و نویسنده _ اینس مویست، محقق ، آندریا گریبوریو، ویراستار - فده کایرولی، عکاس و فعال سولداد لارین از جمله این افراد بودند.

برای ما، ناشران معماری افرادی هستند که دانش معماری و آثار خود را از طریق قالب‌های مختلف، از وب‌سایت‌ها گرفته تا پادکست‌ها، عکاسی، و مقاله نویسی به صورت سنتی، به مخاطبان گسترده‌تری منتقل می‌کنند.

با این حال، تبادل اطلاعات معماری چیز جدیدی فراتر از این رشته نیست. در واقع، همانطور که روزنامه اسپانیایی El Pais اخیراً گزارش داده است، ژانرِ ادبیِ انتشارِ دانش در علوم و علوم انسانی، به ویژه از زمان آغاز همه‌گیری کرونا در سال 2020 رشد کرده است. قبل از این شکوفایی، اسامی اصلی مانند کارل سیگان، ریچارد داوکینز، استیون هاوکینگ و یووال نوح هراری وجود داشتند،که فقط تعداد کمی از مردم از آن ها نام می بردند.

در زبانی مانند اسپانیایی، جامعه علمی در حال حاضر به دو گروه ناشر علمی divulgación científica  و diffusion  científica تقسیم شده است (هر دو عبارت به معنای ناشر علمی است). به گفته محقق مکزیکی لیدیا گیرولا مولینا، نشر علم  (divulgación científica) شامل مجموعه‌ای از فعالیت‌هاست که دانش علمی را برای عموم مردم قابل دسترس می‌سازد، در حالی که نشر علم (difusión científica) فعالیتی است که هدف آن انتقال یافته‌ها و مباحث علمی به مخاطبان تخصصی ، هرچند نه لزوماً متخصص، اما در مورد یک موضوع خاص است.

بنابراین، اگر معماری را صرفاً به عنوان تولید آثار ساخته شده بشناسیم، ناشران معماری، ناشران از نوع مخاطب عام هستند، در حالی که آن دسته از ویراستاران، متصدیان و سردبیرانی که در صفحه فیس بوک COMA 2020 مشارکت دارند، ناشران از نوع مخاطب خاص هستند. هرچند، اگر معماری را به عنوان مجموعه‌ای از ابزارها بشناسیم که در آن ساخت آثار قابل سکونت تنها یکی از کار‌های ممکن توسط آن است، آن‌گاه هم ناشران مخاطب عام و هم ناشران مخاطب خاص را می‌توان خالق معماری در نظر گرفت.

در هر دو مورد، ناشران معماری می‌توانند اولین تماس با این رشته برای مخاطبان انبوه باشند: آنها کسانی هستند که فرهنگ معماری را به بهترین شکل مستند کرده و انتقال می‌دهند و به جای محدود کردن آن، دامنه و تاثیر آن را گسترش می‌دهند.

گردانندگان معماری دیجیتال: پیدایش و تثبیت آن

با شروع به کار سیستم مدیریت محتوای آنلاین (CMS) بلاگر در سال 1999 و با گسترش وبلاگ ها، اینترنت به تدریج موانع ورود رقبای جدید در بازار نشر را از بین برد. زنجیره‌های تولید و تدارکات بزرگ، دیگر نیازی به تولید و نشر محتوا از طریق فرآیندهای فیزیکی پرهزینه نداشتند. در عوض، فقط نیاز به ایجاد یک وبلاگ رایگان یا با تجربه داشتند که *هاست آن در وردپرس برای سفارشی کردن طراحی و مقیاس‌دهی به عملیات آن بود.

(*میزبانی وردپرس یا هاست وردپرس : نوعی میزبانی وب است که برای اجرای سایت‌های وردپرس بهینه شده است. در واقع می‌توان گفت با استفاده از هاست وردپرس، ابزارها و خدمات زیادی را دریافت خواهید کرد که به طور خاص برای سایت‌های وردپرسی طراحی شده اند.)

ایجاد رسانه‌های معماری دیجیتال ، بدون محدودیت‌های اقتصادی یا فیزیکی نشریات چاپی، از طریق وب 1.0 و 2.0 با ابتکارات مشترکی مانند ویکی‌پدیا همبستگی داشتند: مستندسازی و طبقه‌بندی دانش جهانی، که با دسترسی به اینترنت آن را برای همه در دسترس قرار می‌دهد.

وبلاگ ها امکان ایجاد محتوای بسیار خاص ، برای مخاطبان خاص را فراهم می کنند و در عین حال ابزارهای پیام رسان رایگان این امکان را فراهم می کنند که گروه های کاری غیرمتمرکز جغرافیایی ایجاد شوند. به همین ترتیب، تثبیت پست گذاشتن به عنوان تنها الگوی متن و تصاویر در یک وب سایت طراحی ایستا، همراه با یک رابطه مستقیمِ بی سابقه بین خواننده و محتوای تولید شده، به ایجاد سردبیر دیجیتال در معماری یعنی شخصی که آثار معماری را برای یک پایگاه داده دیجیتالیِ دائما در حال گسترش ارزیابی و انتخاب می کند ، منجر شد.

در نتیجه، رسانه‌های معماری دیجیتال با دور زدن زنجیره‌های تولید محتوای فیزیکی و هزینه‌های مرتبط با آن ، در اوایل قرن بیست و یکم به یک نیروی مخرب برای ناشران سنتی تبدیل شدند:

 الف) نشان دادن ظرفیت نشرِ به وضوح برتر ، در مقایسه با ناشران سنتی.

 ب) فراهم کردن دسترسی رایگان و نامحدود به پایگاه داده‌ دائماً در حال گسترش از آثار معماری برای مخاطبان جهانی بدون نیاز به اشتراک، کتابخانه یا انتشارات فیزیکی.

 ج) ارائه بازدیدِ مخاطب بیشتر به نویسندگانی که تصمیم گرفتند آثار معماری خود را به جای مجلات سنتی، در اینترنت منتشر می کنند.

در عین حال، تغییر برنامه های رسانه معماری دیجیتال از انتشار ماهانه به انتشار ساعتی منجر به این باور شد که این رسانه ، به ویژه به دلیل عدم تحلیل برای هر اثر منتخب، فاقد معیارهای مدیریتی است. اما این موضوع عمدی بود زیرا تحلیل عمیق از یک سو به مخاطبی واگذار می‌شد که از نظر تئوری می‌توانست با داشتن اطلاعات بیشتر و بهتر در مورد اثر نتیجه‌گیری کند. از سوی دیگر، تولید تجزیه و تحلیل اثر ، باعث ایجاد اصطکاک در فرآیندهای مقیاس پذیری در وب 2.0 می شود، جایی که بی واسطه بودن امری کلیدی است: بیشتر، بیشتر است.

با این حال، از زمانی که الگوریتم های جستجوی گوگل و الگوریتم های رسانه های اجتماعی به ترتیب شروع به اولویت بندی کیفیت پاسخ و تعامل نسبت به جدیدترین محتوا کردند، این منطق نسبتا منسوخ شد.

یک دهه بعد، علاقه واقعی به انبوه سازی دانش در اوایل قرن ۲۱ ( که در آن زمان دموکراتیک کردن نامیده می شد) ، باعث شد که چگونگی جبران هزینه های فزایندۀ تولید محتوا یا نحوه مقابله با اضافه بار اطلاعات و تولید سیستماتیک اخبار جعلی برای گیج کردن و تاثیرگذاری بر افکار عمومی نادیده گرفته شود. 

به عنوان نتیجه گیری می توان گفت که سردبیران دیجیتالی و رسانه های معماری دیجیتال، چشم انداز آثار و مناطق جغرافیایی و مناطق فرهنگی که در آن می توان معماری خوبی یافت را غنی کرده اند. آنها موانع فرهنگی پیش روی نخبگان معماری را که توسط نشریات در اروپا و ایالات متحده ایجاد شده و به صورت آکادمیک و رسانه ای تقویت شده بودند ، از بین بردند. تاریخ معماری قرن بیستم حول محور آنها می چرخید، زیرا سایر تکنیک ها، تاریخ ها و آثار معماری به ظاهر بی ارزش بر اساس مدل های آموزشی آنها به حاشیه رانده شده بودند.

در حالی که حجم اطلاعات موجود در اینترنت بی نهایت به نظر می رسد و دائماً در حال گسترش است، سردبیران دیجیتالی می توانند به عنوان یک دروازه باکیفیت در یک اکوسیستم دیجیتالی بی نهایت عمل کنند. مطمئناً محتوای دیجیتال در مقایسه با مجموعه ای از پنج اثر ماهانه در یک مجله چاپی، محدودیت کمتری دارد و کامل تر است، اما این ایده که دیجیتال و آنالوگ دو قطب مقابل یکدیگر هستند، بسیار قدیمی شده است.

اخبار معماری: تثبیت یک قالب مشخص

رسانه‌های معماری دیجیتال با نقاط قوت و ضعف خود، امکان تمرکززدایی نهادی، جغرافیایی و دانشگاهی بی‌سابقه‌ای را در تاریخ این رشته فراهم کردند.

با این حال، اولین وب سایت های اختصاص داده شده به معماری به عنوان فعالیت هایی که به وضوح در سبک *اسکئومورفیسم انجام شدند، خود را به عنوان مجلات معماری معرفی کردند. وب سایت هایی نظیر Designboom (1998)، Architonic (2003)  و Dezeen (2006).

در حال حاضر، شاید این وب سایت ها در نتیجه تکامل به رسانه های چند قالبی ، یعنی رسانه های مکتوب، دیجیتال و چاپی ، یا تطبیق مدل های کسب و کارشان با سرایط فعلی، خود را بازتعریف کرده اند. سرمقاله مکزیکی Arquine خود را به عنوان "پروژهای اختصاصی برای نشر فرهنگ معماری" تعریف می کند، در حالی که ArchDaily ، بدون اینکه مشخص کند در کدام قالب است، خود را "منبع ابزار، الهام و دانش" می نامد.

(*اسکئومورفیسم : یا آشنانمایی یک سبک طراحی است که در آن هنگام طراحی اشیا از مواد یا اشکال دیگری تقلید می‌شود، بدون اینکه این کار توجیه کاربردی داشته باشد. این نوع طراحی بیشتر برای آن انجام می‌شود که موارد آشنا برای کاربران در طراحی گنجانده شود.)

رسانه‌های معماری دیجیتال برای سردبیری و ایجاد مدیریت هنری خاص خود، ساختار سازمانی مجلات چاپی و روزنامه‌نگاری را تطبیق دادند و معنای هر موقعیت را در طول نزدیک به دو دهه بازتعریف کردند. نقش‌های جدیدی مانند ویراستار، سرپرست، سردبیر ارشد و مدیر ویراستاری ظاهر شدند. رسانه‌های دیجیتال قالب‌های سنتی روزنامه‌نگاری ، مانند ستون‌های نظرات، مقاله‌ها و مصاحبه‌ها را در بر می گرفتند، اما یکی از نقاط عطف آنها، ایجاد جریان مداوم اخبار مرتبط با معماری، شهرسازی بود.

یک خبر معماری هر رویدادی است که شایسته گزارش به عموم مردم و علاقه مندان به معماری است. از جمله رایج ترین موضوعات می توان به اعلام آثار آینده و نتایج جوایز و مسابقات طراحی اشاره کرد. بعدها انبوه سازی و حرفه ای سازی رندر تصاویر ، گسترش شبکه های اجتماعی تصویرمحور مانند اینستاگرام را همراهی کرد تا قالب تصویری به عنوان قالب جدید (یا انحصاری) اخبار معماری معرفی و ایده معاصر تقلیل اخبار معماری به تصاویر تقویت شود. 

در حالی که اخبار معماری اختراع رسانه های دیجیتال نیست، ولی در قرن بیستم حضور آن در مجلات تخصصی به جز برخی موارد استثنا مانند روزنامه معمار، بسیار کم رنگ بود، و حتی در مطبوعات سنتی خارج از ایالات متحده و اروپا نادرتر بود. در مورد مجلات، تناوب آنها (ماهانه، دو ماهه، فصلنامه، نیم سالانه) هر گونه تلاش برای پوشش اخبار را منسوخ می کرد زیرا اخبار به سرعت از رده خارج شدند. علاوه بر این، اخباری که به عنوان متن آموزنده بودند، معمولاً ارزش کمی به عنوان منبع تحلیل در این رشته داشتند.

در منطق گسترش مداوم مخاطبان، اخبار به عنوان قالبی برای تولید سریع و دسترسی رسانه ای بالا (معادل دسترسی و تعامل در اینستاگرام و فیسبوک) در خدمت رسانه های معماری دیجیتال قرار می گرفت، زیرا نه مجلات تخصصی آن ها را تولید می کردند و نه رسانه های سنتی تا به حال به آن ها علاقه مند بودند و اگر بودند، اخبار توسط روزنامه نگاران نوشته می شدند، نه معماران.

تولید اخبار معماری در فرآیند مقیاس پذیری خود با چالش مواجه شد: شرح پروژه معمولاً توسط نویسندگان نوشته می شوند. هدف این متون اطلاع رسانی به مخاطبان عمومی نیست، بلکه الهام بخشیدن یا متقاعد کردن معماران دیگر است. بنابراین، تولید اخبار معماری، زبان آموزنده ای را اتخاذ کرد که عناصری را از روزنامه نگاری قرض گرفته بود، مانند *دستورالعمل 5پرسش که حذف *انسان نگاری به عنوان یک شخصیت ادبی ("هدف پروژه این است که  ...") و استفاده مکرر از گزیده هایی از شرح رسمی پروژه به عنوان استناد از منابع اولیه است.

(*دستورالعمل 5پرسش :یکی از بهترین روش ها برای نویسندگان، پیروی از دستورالعمل پرسش "۵W" است. یعنی اینکه چه کسی، چه چیزی، کجا، چه زمانی و چرایی یک داستان بررسی شود. اگر نتوانید تشخیص دهید که چه چیزی داستان شما را منحصر به فرد و جالب می کند، احتمال اینکه هیچ کس دیگری هم این کار را نکند وجود دارد.)

(*انسان‌انگاری: یا آنتروپومورفیسم به معنای تعبیر انسان‌گونه از هر گونه مفهوم یا چیزی است که لزوماً خصلت یا شکل انسانی نداشته باشد. به‌طور مثال، در معماری، برخی مفاهیم ریشه انسان‌انگارانه دارند.)

در این فرآیند، هم دفاتر معماری مهم و هم کسانی که علاقه مند به حفظ جایگاه رسانه ای خود هستند، همراه با انبوه سازان مسکن، آژانس های عمومی مرتبط با ساخت و ساز، و سایر سهامداران، بخش روابط عمومی را برای متمرکز کردن و بهینه سازی پوشش رسانه ای پروژه های خود تشکیل دادند. بنابراین، انتشار مطبوعاتی به روایت رسمی دفاتر معماری تبدیل شد: این امر برای سردبیران راحت‌تر است، اما برای منتقدان غیرقابل حل است. در دستان متخصصان روابط عمومی، معماری مانند هر محصول قابل فروش دیگری عرضه می شود.

تثبیت رسانه‌های معماری دیجیتال، سردبیران و متصدیان رسانه های دیجیتال را وادار کرد تا مجموعه‌ای از دفاتر از قبل تأسیس‌شده را به رسمیت بشناسند که، صرف‌نظر از کیفیت هر یک از آثارشان، می‌توانند توجه عموم مردم و متخصصانی را که می خواهند از جدیدترین پروژه ها و پیشرفت های آینده خود مطلع شوند، به خود جلب کنند.

بنابراین کار معماری به خودی خود خبر است.

جمع بندی

وب 2.0 در معماری امکان تحول در تولید، مستندسازی، و بحث در مورد این رشته را فراهم کرد: مجلات فیزیکی را از بین برد، بازیگران قدرتمند جدیدی ایجاد کرد، بحث را غیر متمرکز کرد، و مسائلی مانند شرایط کار، فمینیسم، بحران آب و هوا، و موارد حاشیه ای را مطرح کرد که در اصل نامرتبط با این رشته در نظر گرفته می شدند. 

علاوه بر این، مدل شبکه‌های اجتماعی، بر مصرف، تولید و ترکیب مجدد محتوای صوتی - تصویری متکی است که معماری در آن نقش کلیدی ایفا می‌کند، زیرا نه تنها تولیدکننده فضا، بلکه تولیدکننده تصاویر هم هست : هم آثار واقعی و هم آثار آینده، هم طرح های خیالی که تنها برای رقابت های معماری طراحی شده اند، در وب سایت ها یک مدل تجاری ایجاد کرده اند که روی برگزاری مداوم این رقابت ها تمرکز دارند و با هزینه ثبت نام افراد متقاضی حمایت می شوند.

خود انتشاری، که در رسانه های دیجیتال مجاز است، بسیاری را نگران کرد که نبود معیارهای آکادمیک مرزهای معماری خوب را محو کند. با این حال، تا به امروز، جوایز معماری بزرگ هنوز هم به قوانینی پایبند هستند که در سال های اخیر تغییر چندانی نکرده اند. این نشان می دهد که یا تشکیلات بنیادی هیچ گاه تغییر نکرده است، یا علی رغم تغییرات متعدد در  این رشته، تغییر چندانی نکرده است. 

ما وقتی جایگاه خودمان را در تغییرات جامعه، رشته و محیط خود پیدا نمی کنیم، معتقدیم که این تغییرات در حال بدتر شدن هستند تا اینکه در مورد قوانین جدید بازی فکر می کنیم. این پدیده به طور مداوم در طول تاریخ رخ داده است و به دلایلی هنوز هم مانند یک اتفاق بی سابقه به نظر می رسد که تنها برای ما و نسل ما رخ داده است.

نویسنده : نیکلاس والنسیا

افراد دارای مهارت در این زمینه

در صورتی که در این زمینه تخصص یا مهارتی دارید، پس از ثبت نام در سایت و تکمیل فرم مشخصات شخصی ، پروفایل خود را به لیست زیر اضافه نمایید .