هنگام تصمیم گیری در مورد انتخاب سیستم حفاظت در برابر حریق برای ساختمان های با اسکلت فلزی، مسئله اصلی حفظ دمای فولاد برای مدت زمانی  ویژه برای محدودیتی مشخص می باشد که به آن دمای بحرانی گفته می شود. مادامیکه دمای فولاد از دمای بحرانی تجاوز نکند، ظرفیت تحمل بار در زمان وقوع حریق ثابت باقی مانده و تغییرشکل های ایجاد شده در حداقل مقدار ممکن  باقی می مانند.

انتخاب سیستم مناسب برای حفاظت ساختمان های فولادی در برابر آتش

امروزه راهکارهای متعددی برای حفاظت سازه اسکلت فلزی در برابر آتش وجود دارد که در این مطلب به آنها اشاره خواهد شد:

* تخته های محافظ در برابر حریق

* اسپری های محافظت کننده در برابر آتش

* رنگهای ضد حریق

1- تخته های محافظ در برابر حریق

تخته های محافظ در برابر آتش در اصل تخته های معدنی (حاوی کلیسم سیلیکات یا کلسیم فسفات) هستند که با فیبر و فیلر مسلح شده اند.

علاوه بر قابلیت حفاظت در برابر آتش، برخی از این تخته ها از مزایای دیگری همچون دوام بالا، مقاومت در برابر رطوبت و چرخه های انجماد-ذوب نیز برخوردارند. همچنین این تخته ها در کارخانه تحت شرایط کنترل شده عمل آوری و با توجه به نیاز پروژه در ضخامت های مختلف تولید می شوند.

انواع تخته از لحاظ پیچیدگی مراحل نصب با یکدیگر متفاوت هستند؛ بطور مثال برخی تخته ها هنگام قرار گرفتن در معرض آتش نیازمند قسمت های پشتیبانی (مانند ریل های فلزی، پیچ یا چسب) و حفاظ مفصلی (فیلر مفاصل، باند مفاصل و سایر اجزای سطحی) و اغلب چند لایه حفاظتی می باشند، در حالیکه سایر تخته ها به اندازه کافی مقاوم بوده و می توانند بصورت گیردار با گوه (پین) حول محور فولادی بسته شوند.

تخته های پرومات همگی در دسته دوم که بدان اشاره شد قرار می گیرند: آسان ترین و سریع ترین نوع تخته های ضد حریق برای نصب هستند و حداقل اندرکنش را با سایر فعالیت های محل پروژه دارند، زمان نصب آنها کوتاه است و مدت کمی پس از نصب چسب روی آنها خشک می شود و نیازی به فیلر و نصب ریل فلزی ندارند؛ علاوه بر این تخته های پرومات دارای عملکرد عالی در برابر آتش بوده و تنها از یک لایه برای اطفای حریق در طیف وسیعی از پروژه های عمرانی بهره می گیرد (فقط در مواردی که احتمال آتش سوزی بسیار شدید وجود داشته باشد از چند لایه استفاده می شود) که خود باعث صرفه جویی در زمان نصب و کاهش وزن سیستم حفاظت در برابر حریق می گردد.

پرومات با توجه به الزامات ویژه و دوام و مقاومت مکانیکی، طیف گسترده ای از سیستم های تخته ای را عرضه کرده است که مشخصات آنها توسط موسسات مستقل به منظور تطبیق با استانداردهای مختلف مورد بازرسی قرار می گیرد.

افزون بر محافظت جعبه ای، پرومات راهکارهای متفاوتی برای محافظت سازه فلزی در برابر آتش ارائه می دهد. در عمل، بارها پیش آمده روکش فلزی سقف به علت هندسه خاص بسیار پیچیده است، در اینگونه موارد بسته به موقعیت پیش آمده، میتوان از غشای محافظ آتش علی الخصوص برای ساختمان های کامپوزیت و خرپاها استفاده نمود. هنگام بکار بستن حفاظ غشایی ضد حریق میبایست از تطابق سیستم با استانداردهای موجود اطمینان حاصل نمود.

2- رنگ های ضد حریق 

رنگ های ضد حریق رنگهایی هستند که نسبت به درجه حرارت های بالا واکنش نشان می دهند. در شرایط عادی این رنگ ها غشاهایی نازک هستند  ولی حین آتش سوزی، این غشاها به لایه ضخیمی از فوم کربنی تبدیل شده (تا 50 برابر حالت اولیه انبساط پیدا می کنند) و منجر به عایق بندی سازه باربر می شوند. رنگ های ضد حریق بر پایه آب یا حلال های آبی هستند. این رنگ ها در داخل سطل ریخته شده و توسط اسپری بدون هوا، غلتک یا قلم مو بر روی سطح پخش می شوند. رنگ های با پایه حلال های آبی می توانند در کارگاه ها مورد استفاده قرار گیرند، که در این حالت چون در شرایط تحت کنترل اجرا می شوند، نتیجه بهتری حاصل می شود، اما از طرفی انتقال المان های حاوی رنگ به مکان مورد نظر باید با نهایت دقت و احتیاط صورت پذیرد. امروز در دنیای ساخت و ساز، استفاده از رنگهای ضد حریق با پایه آبی به علت دارا بودن سلامت و ایمنی بالاتر متداول تر است.

از جمله مزایای رنگ های ضد حریق می توان به ضخامت کم آنها اشاره نمود که باعث می شود به لحاظ بصری اثر سوء بر معماری سازه نداشته باشد.

علاوه بر این این می توان بر روی این رنگ ها مواد دیگری را به عنوان پوشش نهایی اضافه نمود که دست طراحان معمار را برای انتخاب آزادانه رنگ ها و جلوه های بصری باز می گذارد. بازدهی رنگهای ضد حریق به میزان قابل توجهی به نحوه اجرای صحیح آن ها و تطابق با دستورالعمل های کارخانه سازنده بستگی دارد. اعمال رنگ مستلزم دارا بودن فضای آزاد می باشد و بنابراین در برخی موارد لازم است اطراف محل اعمال رنگ با ورق های پلاستیکی پوشانده شود؛ علاوه بر این لازم است به دلیل انبساط رنگ مقداری فضای اضافی در اطراف آن (در حد چند سانتی متر) در نظر گرفته شود؛ بنابراین سازه حفاظت شده در برابر حریق نباید با پانل ها، دال ها و سایر مواد صلب پوشانده شود. همچنین توجه شود که رنگ ضد حریق نسبت به رطوبت نسبی و دمای بستر حساس است و باید از اجرای آن در برخی فصول اجتناب نمود، علاوه بر این باید زمان و شرایط خشک شدن رنگ کنترل شده و از تمیزی و آماده سازی سطح پیش از اجرای رنگ به منظور حصول چسبندگی مناسب و همچنین سازگاری رنگ ضد حریق با آستر و روکش اطمینان حاصل نمود. در نهایت باید ضخامت اجرا شده مجدد بررسی شود تا مطمئن شویم ضخامت نهایی با الزامات از پیش تعیین شده سازگاری دارد یا خیر.

3- اسپری های محافظت کننده در برابر آتش

اسپری های محافظت کننده در برابر آتش عمدتاً متشکل از بیندر(معمولاً سیمان و پلاستر)، فیلر و فیبر می باشند که اسپری در حالت پودری به محل پروژه آورده می شود و این پودر می بایست با آب ترکیب شود تا ماده ای قابل اسپری کردن پدید آید، بنابراین نیاز به حضور تجهیزات مخلوط، پمپ و اسپری کردن در محل پروژه می باشد. اسپری کردن در مواردی که زیبایی بصری سازه چندان حائز اهمیت نباشد، مناسب می باشد، اگرچه در صورتیکه که این کار توسط افراد مجرب صورت پذیرد، سطح نهایی رضایت معماران را نیز جلب خواهد کرد. از جمله مزایای اسپری کردن میتوان به قابلیت تطبیق آن با هر هندسه سازه ای اشاره نمود. عملکرد اسپری محافظت کننده در برابر آتش به اجرای صحیح آن و در نظر گرفتن الزامات کارخانه تولید کننده بستگی دارد. اسپری محافظ نیاز به فضای آزاد پیرامون سازه داشته و از اینجا که اغلب مقداری اسپری مازاد بطور بر سطح اجرا می شود لازم است پیرامون سازه با ورق های پلاستیکی پوشانده شود. اسپری محافظ نیز همانند رنگ های ضد حریق تابع دمای بستر و رطوبت نسبی می باشند، بنابراین باید از اجرای آنها در برخی فصول اجتناب نمود، همچنین پاکسازی سطح قبل از اسپری زنی به منظور حصول چسبندگی مناسب ضروری است. علاوه بر این باید زمان و شرایط خشک شدن رنگ کنترل شده و از تمیزی و آماده سازی سطح پیش از اجرای رنگ به منظور حصول چسبندگی مناسب و همچنین سازگاری رنگ ضد حریق با آستر و روکش اطمینان حاصل نمود. در نهایت باید ضخامت اجرا شده مجدد بررسی شود تا مطمئن شویم ضخامت نهایی با الزامات از پیش تعیین شده سازگاری دارد یا خیر.   

افراد دارای مهارت در این زمینه

در صورتی که در این زمینه تخصص یا مهارتی دارید، پس از ثبت نام در سایت و تکمیل فرم مشخصات شخصی ، پروفایل خود را به لیست زیر اضافه نمایید .